PRZEGLĄD KINA RADZIECKIEGO

Gdańsk 9-11 listopad 2001 r

Tryptyk:

Wojna – Mit – Sacrum

9 listopad 2001 (piątek) Cykl: WOJNA

godz. 16:00

 

Aleksander Newski – reż. Siergiej Eisenstein (1938)

po filmie – prelekcja na temat S. Eisensteina

 

godz. 19:00

Ballada o żołnierzu – reż. Hryhorij Czuchraj (1959)

 

10.11.2001 (sobota)

godz. 10:00

Dziecko wojny – reż. Andriej Tarkowski (1961)

 

godz. 11:45

Idz i patrz – reż. Elem Klimow (1985)

Cykl: MIT

 

godz. 14:30

Ziemia – reż. Ołeksandr Dowżenko (1930) – film niemy z akompaniamentem Macieja Miecznikowskiego (po filmie: prelekcja na temat ukraińskiego kina poetyckiego

 

godz. 16:30

Cienie zapomnianych przodków – reż. Siergiej Paradżanow (1964)

 

godz. 18:15

Biały ptak z czarnym znamieniem – reż Jurij Iljenko (1970)

 

godz. 20:00

Barwy granatu – reż. Siergiej Paradżanow (1968) – wstęp na film bezpłatny

Cykl: SACRUM

11.11.2001 (niedziela)

godz. 11:00

 

Wniebowstąpienie – reż. Larisa Szepitko (1977) (po filmie prelekcja na temat sacrum w kinie radzieckim)

 

godz. 13:00

Zwierciadło – reż. Andriej Tarkowski (1974)

 

godz. 15:30

Legenda o twierdzy suramskiej – reż. Siergiej Paradżanow (1984) – wstęp na film bezpłatny

 

godz. 18:00

Pokuta – reż. Tengiz Abuladze (1987)

Projekcje:

Ośrodek Kultury Rosyjskiej, Gdańsk, ul. Długa 35

 

Wejściówki:

5 zł, karnet – 30 zł

 

Aleksander Newski

reż. S. Eisenstein (1938)

 

Reżyser przedstawił ten historyczny epos o rosyjskim bohaterze narodowym w postaci imponującej panoramy historycznej. Film o zwycięstwie ludowego ruszenia przeciw germańskim najeźdźcom został jesienią 1939r. (po pakcie Ribentrop – Mołotow) wycofany na 2 lata z dystrybucji. Po raz pierwszy w filmie Eisensteina znaczenia dramaturgicznego nabiera muzyka (Kronika filmu).

 

Ballada o żołnierzu

reż. H. Czuchraj (1959)

 

Lirycznie przedstawiony temat bardzo żywotny i zmitologizowany w radzieckiej kinematografii – Wojny Ojczyźnianej. Bohaterem jest żołnierz, idealista, dla którego motywem przewodnim życia jest służba innym.

 

Dziecko wojny

reż. Andriej Tarkowski (1961)

 

Debiut fabularny wielkiego artysty traktujący o Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej. Historia Iwana, małoletniego zwiadowcy, zarażonego wojną jak śmiertelną chorobą, zdeprawowanego do cna. W filmie znać już indywidualne cechy stylu Tarkowskiego (poetyckie wizje, retrospekcje).

 

Idź i patrz

reż. Elem Klimow (1985)

 

Film ten na ekranach świata zrobił tak mocne wrażenie, że mówiono wręcz o przekroczeniu przez reżysera w opisie Wojny Ojczyźnianej granic wytrzymałości psychicznej odbiorcy. Dzięki epickiemu rozmachowi ukazuje wojenną apokalipsę w jej porażającej pełni. Młodociany bohater, a za nim widz, nie ma czasu na myślenie, może jedynie biernie uczestniczyć w horrorze na ekranie (Panorama kina najnowszego)

 

Ziemia

reż. O. Dowżenko (1930)

 

Film, który zajmuje trwałe miejsce w kanonie kina światowego.Twórca, wtapiając swych wiejskich bohaterów (rzecz o kolektywizacji) w rytm przyrody, opiewa zwycięstwo życia i miłości nad śmiercią, triumf odwiecznych sił dobra i piękna nad złem i ciemnotą. Utwór dzięki swej sile wizualnego oddziaływania stał się inspiracją dla nurtu kina poetyckiego na Ukrainie lat 60.

 

Cienie zapomnianych przodków

reż. S. Paradżanow (1964)

 

Nie wiadomo, co bardziej tu zachwyca – wirtuozeria, groźne i nerwowe życie kamery czy też to, jak wygląda świat przez tę kamerę oglądany. A ogląda go ona w liniach, plamach, barwach narodowego malarstwa. Tylko na Ukrainie mógł pojawić się, tylko o Ukrainie mógł opowiedzieć ten szczególny film, w którym tak szczęśliwie połączyły się talenty twórców (W. Orłow „Trud” 30.10.65).

 

Biały ptak z czarnym znamieniem

reż. Jurij Iljenko (1971)

 

Dramatyczna historia rodziny wiejskiej na Bukowinie w latach 1935 – 50 utrzymana w stylistyce ludowej klechdy. Narodowowyzwoleńcza walka podzieliła rodzonych braci, doprowadzając do tragicznych konfrontacji.

Film urzeka nie tylko pięknem krajobrazu i folklorem, ale również bogactwem postaci i dramatyzmem akcji.

 

Wniebowstąpienie

reż. Ł. Szepitko (1977)

 

Metaforycznie przedstawiona gehenna czasów wojny. Koszmar przedstawionych zdarzeń wzmaga jeszcze surowe, zimowe tło, na którym rozgrywają się wydarzenia.

 

Zwierciadło

rez. Andriej Tarkowski (1975)

 

To utwór o bezkompromisowości wiary, która objawia się poprzez bolesne i pozornie niepotrzebne wyrzeczenie. Zgodnie z dedykacją jest to film-nadzieja, opowiadający o najpiękniejszym geście wiary, jakim jest ofiara. Jak w ikonach, odzwierciedla sensualną, angażującą zmysły rzeczywistość, która w mgnieniu oka staje się snem, nierzeczywistością (Panorama kina najnowszego).

 

Legenda o twierdzy suramskiej

reż.S Paradżanow (1985)

 

Film zaczyna się na dworze gruzińskiego króla. Goniec przynosi. wiadomość: znów zatrzęsły się i osypały mury obronne twierdzy Suramskiej, znów została otwarta dla wrogów droga do serca Gruzji. Legenda głosi, że jedyną możliwością zapewnienia trwałości murów twierdzy jest zamurowanie w nich żywcem niebieskookiego młodzieńca.

Artysta powraca do stylistyki „Barw granatu”: nieruchoma kamera, cykl wystudiowanych kompozycji plastycznych, obrazów o ukrytych sensach symbolicznych. W redukowaniu narracji fabularnej Paradżanow poszedł o wiele dalej niż inni wielcy artyści i reformatorzy kina Sceny nie mają dawać iluzji rzeczywistości, cały wysiłek twórczy nastawiony jest na odnajdywanie piękna i kreowanie obrazów o treściach często symbolicznych. Jednakże z tych wspaniałych obrazów daje się odczytać także pewna wyraźna opowieść fabularna, osadzona w dawnych wiekach.

 

Pokuta reż. T. Abuładze (1987)

Próba rozliczenia się z czasami stalinizmu. Metaforyczna opowieść o winie i o pomście za grzechy. Film ten zadziwił widzów odwagą i przypomniał, że istnieje bezmiar zła w historii państwa sowieckiego, który w filmie radzieckim nigdy nie został w poważny sposób przedstawiony (Panorama kina najnowszego).