W dniach 15-18 marca 2018 roku na Uniwersytecie Gdańskim odbył się 5. Przegląd Filmów o Tematyce Żydowskiej Shalom Polin. Obok ośmiu bloków filmowych z 13. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego Żydowskie Motywy i 15. Warszawskiego Festiwalu Filmów o Tematyce Żydowskiej odbyły się również wydarzenia towarzyszące, które urozmaiciły program Shalom Polin i pozwoliły widzom zbliżyć się do kultury żydowskiej nie tylko za pośrednictwem srebrnego ekranu, ale również na warsztatach, wykładach i spotkaniach.
W roku 2018 nie mogło zabraknąć tematu Marca’68. Temat ten wybrzmiał pierwszego dnia przeglądu w trakcie wykładu dr Piotra Kurpiewskiego o wpływie Wydarzeń Marcowych na polską kinematografię. Dr Piotr Kurpiewski zaprezentował zmiany w systemie kinematograficznym, które nastąpiły po przemianach politycznych. Przybliżył widzom również twórców żydowskich działających w polskim systemie filmowym, a także ich dalsze działania po przymusowej emigracji. Wykładowca również zwrócił uwagę na tytuły filmów, które bezpośrednio odwołują się w swoim temacie do Marca’68.
Fot. Martyna Wagner
Przegląd otworzył bardzo ważny film dokumentalny Michała Jaskulskiego i Lawrence Loewinger Przy Planty 7/9. Bohaterem fil
mu jest Bogdan Białek, kielczanin, który stara się zrozumieć, co wydarzyło się podczas pogromu kieleckiego. Dzięki swojej nieoceniającej i pełnej miłości postawy udaje mu się przepracowywać traumy, które po tych wydarzeniach noszą w sobie zarówno Polacy, jak i Żydzi. Organizuje marsze ku pamięci ofiarom pogromu, a także dyskusje z udziałem mieszkańców, a także spotyka się z ofiarami pogromu i ich rodzinami. Poruszająca postawa Bogdana Białka w filmie, pozwoliła w trakcie dyskusji wywołać bardzo głębokie i wzruszające emocje osób, które zabrały głos i opowiadały o historii swojej i swoich najbliższych. Fot. Martyna Wagner
Drugi dzień przeglądu rozpoczął się warsztatami języka jidysz prowadzonymi przez Marię Kawską. Warsztaty miały charakter interaktywny, oprócz nauki zapisu i czytania alfabetu, różnych słów i zwrotów, uczestnicy mieli okazję usłyszeć język w jego oryginalnym brzmieniu. Maria Kawska, z wykształcenia judaistka, opowiedziała również o historii języka i jego strukturze.
Blok podróżniczy był nowością podczas tej edycji Shalom Polin. Studenci Uniwersytetu Gdańskiego, którzy w ostatnim roku zwiedzili Izrael opowiedzieli o swoich przygodach. Michaj Sodolski, który przez pół roku dzięki stypendium studiował w Tel Aviv mówił, czym różnią się studia na polskim i izraelskim uniwersytecie. Przedstawił również swoich rówieśników z Izraela i ich stosunek do Polski i Polaków. Tomek Szewczyk zaprezentował swoją turystyczną przygodę w Izraelu, podczas której zwiedzał miasta za dnia i nocą. Słuchacze dowiedzieli się co i gdzie warto zjeść, jakie miejsca koniecznie trzeba zobaczyć, a także jak spędzić w Izraelu rozrywkową noc. Paulina Bloch, która do Izraela pojechała na Święta Bożego Narodzenia opowiedziała o tym, jak zwiedza się Izrael samochodem, kogo można spotkać na szlaku, a także kogo poznała jadąc autostopem. Przybliżyła słuchaczom możliwości zwiedzania tego kraju w butach treningowych i z plecakiem przemierzając pustynie.
Trzeci dzień otworzyły warsztaty kulinarne prowadzone przez Katarzynę Mazurkiewicz. Prowadząca zdradziła tajniki wypiekania chały szabasowej, jakie składniki i proporcję dodać, aby chała wyrosła. Przy okazji opowiedziała o żydowskich świętach i potrawach z nimi związanych. Po części teoretycznej uczestnicy sami ugniatali ciasto i pletli warkocz na chałę. Warsztaty dodały smaku na cały dzień pokazów filmowych podczas Shalom Polin.
Fot. Martyna Wagner
Najbardziej wyczekiwanym wydarzeniem podczas 5. Gdańskiego Przeglądu Filmów o Tematyce Żydowskiej było spotkanie z Pawłem Smoleńskim. Dziennikarz, reportażysta i publicysta opowiedział przybyłym o Izraelu, który poznał z różnych perspektyw, a także o stosunkach polsko-izraelskich. W sposób anegdotyczny dzielił się ze słuchaczami wiedzą zdobytą podczas pisania swoich reportaży.
fot. Katrina Lukina
Ostatni dzień przeglądu rozpoczął się warsztatami tańca izraelskiego, które prowadziła Alicja Stark. Warsztaty dały zastrzyk energii i pozytywnych emocji uczestnikom, którzy dzięki muzyce wyzwalali radość, a także rozwijali harmonię ciała i ducha.
Fot. Weronika Stadnik
W niedziele również odbył się wykład Sylwii Jankowy, doktorantki Uniwersytetu Wrocławskiego, która od wielu lat zajmuje się w swoich pracach badawczych Holocaustem i współczesną jego recepcją. Sylwia Jankowy w swoich działaniach zwalcza stereotypizację tematyki żydowskiej i stara się przełamywać schematy myślowe. W trakcie wykładu mówiła, jak dokumentowano Holocaust, kto i na kogo polecenie to robił. Podczas wykładu zaprezentowała mało znane szerokiej publiczności fotografie. Podjęła wątek tego czy fotografia może być archiwalnym źródłem historycznym, biorąc pod uwagę możliwości manipulacyjne medium.
Na tegoroczny festiwal przybyło około 600 osób, co bardzo cieszy organizatorów, ponieważ ilość osób zainteresowanych kulturą żydowską z roku na rok rośnie. Są to zarówno stali widzowie, jak i osoby, które postanowiły lepiej zapoznać się z kulturą żydowską dzięki naszemu wydarzeniu. Bardzo nas cieszy, że oprócz osób mieszkających w Trójmieście, dużą część widowni stanowili osoby, które specjalnie przyjechały do Gdańska na Shalom Polin. Liczymy na to, że kolejne Gdańskie Przeglądy Filmów o Tematyce Żydowskiej będą sprzyjały poznawaniu naszych wspólnych korzeni ucząc nas empatii.
Patronat honorowy nad wydarzeniem objęli Jego Magnificencja Rektor UG dr hab. Jerzy Piotr Gwizdała, profesor nadzwyczajny oraz Prezydent Miasta Gdańska Paweł Adamowicz
Partnerzy: Stowarzyszenie Żydowskie Motywy Międzynarodowy Festiwal Filmowy Żydowskie Motywy, Fundacja Kamera Dawida WJFF.pl , Warszawski Festiwal Filmów o Tematyce Żydowskiej
Organizatorzy : Dyskusyjny Klub Filmowy Miłość Blondynki UG, Akademickie Centrum Kultury Alternator UG we współpracy z Towarzystwem Polsko-Izraelskim Wspólne Dziedzictwo Moreshet Meshutefet, Wydziałowa Rada Doktorantów MWB UG i GUMed, Samorząd Studencki MWB UG i GUMed